SHREE RAMDASS VANGMAT ANI KARYA

Abstract

श्री. भागवतबंधूरच्या मौज प्रकाशन संस्थेने सुरू केलेल्या ज्ञानेश्वरादि संताचे ' वाङ्मय आणि काय ' या मालेंतील तिसरे ' रामदास : वाङ्मय आणि कार्य ' हें पुष्प महाराष्ट्रापुढे आतांसादर ठेवलेजात आहे. महाराष्ट्रीय सतांपैकी ज्ञानेश्वर व तुकाराम या दोघांच्या वाडप्रयाचा व कायीचा परामर्श पुष्कळ होत असला व झालेला असला तरी त्या दोघांइन परामर्शवाड्ययनिर्मितीकडे पाहिल्यास समर्थ हे एकटे जास्त भाग्ग्राली म्हणावे लागतात. समर्थांच्या अवतारसमातीनंतर कांहीं वर्षे त्यांच्या देवस्थानानिमित्त मराठेशाहीच्या दरबारी कागदपत्रांतून समप्न्यंर्म्वित्ग्यीं अदर दिसला तरी पुढें मराठेशाहीमध्यें पूर्वकालीन संतांच्या शिकवणीप्रमाणे समर्थीच्या शकवर्णहट्ट८२ढठरे -पखणूजय बापुच्या व' कत्या जनतेलजबडलंेदू-असंे! मानायला भरपूर जागा आहे. वारकरठ्यंढायाच्या पाठबळावर ज्ञानेश्वर-तुकारामां- संबंधाची जागृति बहुजनसमाजांत ज्या मानालेराहिली त्या मानानें ती समथीसंबंधांत नव्हती, असेहि म्हणतांयेतें. समर्थानी गोदावरी व चंद्रभागा या दोन्ही नद्या सोडून कृष्णा नदीच्या डोंगराळ दगातू आपलेठाण मांडलें.